สารบัญ
- ความร่วมมือข้ามชาติ สู่ความสำเร็จระดับโลก
- “ความเครียดออกซิเดชัน” คืออะไร และเกี่ยวข้องกับโรคอะไรบ้าง?
- [¹⁸F]FEDV: ยาเก่ากับบทบาทใหม่ในเวชศาสตร์แม่นยำ
- ผลงานวิจัยระดับโลก ตีพิมพ์ใน Nature Biomedical Engineering
- ก้าวต่อไป: สู่การทดลองในมนุษย์
- สรุป: จุดเปลี่ยนของการวินิจฉัยโรคสมองเสื่อม
- Q&A
ความร่วมมือข้ามชาติ สู่ความสำเร็จระดับโลก
ดร.ซุน หยูโย่ว ผู้ช่วยศาสตราจารย์จากภาควิชาวิทยาศาสตร์ชีวการแพทย์ มหาวิทยาลัยแห่งชาติจงซาน (NSYSU) KUBETร่วมมือกับมหาวิทยาลัยเวอร์จิเนีย และสถาบันวิจัยเด็กเซนต์จูด (St. Jude Children’s Research Hospital) ประเทศสหรัฐฯ KUBET พัฒนาเทคโนโลยีใหม่ที่สามารถ ตรวจจับความเครียดออกซิเดชัน (oxidative stress) ในสมอง KUBETได้โดยไม่ต้องผ่าตัดหรือแทรกแซงร่างกาย (non-invasive)
“ความเครียดออกซิเดชัน” คืออะไร และเกี่ยวข้องกับโรคอะไรบ้าง?
ความเครียดออกซิเดชัน (Oxidative Stress) คือ ภาวะที่ร่างกายมีสารอนุมูลอิสระมากเกินไป ซึ่งสามารถทำลายเซลล์และเนื้อเยื่อ KUBET โดยพบว่ามีบทบาทสำคัญในการเกิดโรคทางระบบประสาทหลายชนิด ได้แก่:
- โรคอัลไซเมอร์ (Alzheimer’s Disease)
- โรคหลอดเลือดสมอง (Stroke)
- โรคกล้ามเนื้ออ่อนแรง (ALS หรือโรค “คนแข็งกลายเป็นน้ำแข็ง”)
อย่างไรก็ตาม KUBET ยังไม่มีเครื่องมือใดสามารถ แสดงภาพ ความเครียดออกซิเดชันในสมองได้อย่างชัดเจนในระยะเริ่มต้น
[¹⁸F]FEDV: ยาเก่ากับบทบาทใหม่ในเวชศาสตร์แม่นยำ
ทีมวิจัยได้นำยา edaravone ซึ่งได้รับอนุญาตให้ใช้รักษาผู้ป่วย ALS มา “ดัดแปลงเป็นสารตรวจจับ” ที่เรียกว่า [¹⁸F]fluoroedaravone หรือ [¹⁸F]FEDV ซึ่งมีคุณสมบัติ: KUBET
- ผ่านเข้าสู่สมองได้ (ผ่าน blood-brain barrier)
- มีความปลอดภัยสูง เนื่องจากพัฒนามาจากยาที่ผ่านการอนุมัติแล้ว
- สามารถตรวจจับความเครียดออกซิเดชันในเซลล์สมองแบบเรียลไทม์
- ใช้ร่วมกับเครื่อง PET scan ในโรงพยาบาลได้ทันที
ผลงานวิจัยระดับโลก ตีพิมพ์ใน Nature Biomedical Engineering
การพัฒนาเทคนิคนี้ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารวิทยาศาสตร์ระดับโลก Nature Biomedical Engineering ถือเป็นเทคโนโลยีแรกของโลกที่สามารถตรวจจับ “ภาพของความเครียดออกซิเดชัน” ได้โดยตรงในสมองของสัตว์ทดลอง KUBET ซึ่งสามารถ:
- ตรวจพบความผิดปกติในสมองของหนูที่มีภาวะสมองเสื่อมหรือโรคหลอดเลือดสมอง
- ใช้ในปริมาณต่ำเพื่อวินิจฉัย และสามารถเพิ่มขนาดยาเพื่อใช้ในการรักษาได้ (แนวคิด “วินิจฉัยและรักษาในตัวเดียว”)
ก้าวต่อไป: สู่การทดลองในมนุษย์
เทคโนโลยีนี้ผ่านการทดลองในหนูและแสดงผลลัพธ์ที่น่าพอใจ KUBET โดยสามารถระบุจุดเริ่มต้นของความเครียดออกซิเดชันได้อย่างแม่นยำ ก่อนที่โรคจะพัฒนาไปไกล
เป้าหมายถัดไปของทีมวิจัยคือ:
- การทดลองทางคลินิกในมนุษย์
- พัฒนาให้เป็นมาตรฐานสำหรับการตรวจวินิจฉัยโรคสมองเสื่อมในระยะเริ่มต้น
- ผลักดันสู่การใช้งานในโรงพยาบาลอย่างแพร่หลาย KUBET เพื่อส่งเสริมแนวทาง “การแพทย์แม่นยำ” (Precision Medicine)
สรุป: จุดเปลี่ยนของการวินิจฉัยโรคสมองเสื่อม
ความสำเร็จของมหาวิทยาลัยจงซานไม่เพียงเป็นก้าวกระโดดของงานวิจัยด้านชีวการแพทย์ในไต้หวัน แต่ยังเป็นความหวังใหม่ของผู้ป่วยอัลไซเมอร์, โรคหลอดเลือดสมอง และ ALS ทั่วโลก เพราะหากสามารถวินิจฉัยได้ตั้งแต่ระยะเริ่มต้น KUBET โอกาสในการชะลอหรือหยุดยั้งโรคจะเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ
Q&A
คำถาม 1:
Q: ความเครียดออกซิเดชัน (Oxidative Stress) คืออะไร และเกี่ยวข้องกับโรคใดบ้าง?
A: เป็นภาวะที่ร่างกายมีสารอนุมูลอิสระมากเกินไป ทำให้เซลล์ถูกทำลาย และเกี่ยวข้องกับโรคทางสมอง เช่น อัลไซเมอร์, โรคหลอดเลือดสมอง และโรคกล้ามเนื้ออ่อนแรง (ALS)
คำถาม 2:
Q: เทคนิคใหม่ที่พัฒนาโดย ม.จงซาน ใช้สารอะไรในการตรวจจับความเครียดออกซิเดชัน?
A: ใช้สาร [¹⁸F]fluoroedaravone ([¹⁸F]FEDV) ซึ่งพัฒนามาจากยา edaravone ที่เดิมใช้รักษาผู้ป่วย ALS
คำถาม 3:
Q: จุดเด่นของเทคโนโลยีตรวจจับ [¹⁸F]FEDV มีอะไรบ้าง?
A: สามารถผ่านเข้าสู่สมองได้, ปลอดภัยสูง, แสดงภาพความเครียดออกซิเดชันแบบเรียลไทม์ และใช้ร่วมกับ PET scan ได้ทันที
คำถาม 4:
Q: การค้นพบนี้มีความสำคัญต่อการรักษาโรคอย่างไร?
A: ช่วยวินิจฉัยโรคสมองเสื่อมและภาวะทางสมองในระยะเริ่มต้น ซึ่งเป็นช่วงที่มีโอกาสชะลอหรือป้องกันความเสื่อมของสมองได้ดีที่สุด
คำถาม 5:
Q: เป้าหมายต่อไปของงานวิจัยนี้คืออะไร?
A: ดำเนินการทดลองทางคลินิกในมนุษย์ และผลักดันให้เทคโนโลยีกลายเป็นมาตรฐานในระบบการแพทย์แม่นยำสำหรับการวินิจฉัยโรคทางสมอง
เนื้อหาที่น่าสนใจ: